Ριγιέκα

(Rijeka). Πόλη της Κροατίας, ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια στην Αδριατική. Η πόλη οφείλει την ανάπτυξή της στην ευνοϊκή γεωγραφική της θέση, στο σημείο όπου συγκλίνουν οι συγκοινωνιακοί δρόμοι από τις ακτές της Δαλματίας και της Ιστρίας, καθώς και από την Τεργέστη, τη Λουμπλιάνα και το Ζάγκρεμπ, με το οποίο συνδέεται σιδηροδρομικά. Έχει επίσης αξιόλογες βιομηχανίες, όπως διυλιστήρια πετρελαίου, χημικά εργοστάσια, καπνοβιομηχανίες κ.ά. Η νέα πόλη, με πλατείς και κανονικούς δρόμους, έχει αναπτυχθεί Β της παλιάς, που βρίσκεται στη δεξιά όχθη της Φιουμάρα. Αρχαία ρωμαϊκή αποικία (Tharsatica) η Ρ., που παλιότερα ήταν γνωστή με το ιταλικό όνομά της Φιούμε, αντιστάθηκε στις σλαβικές εισβολές με την υποστήριξη των Φράγκων. Επειδή βρισκόταν σε ευνοϊκή θέση για τις εμπορικές συναλλαγές με τις πόλεις της ιταλικής αδριατικής ακτής, ήρθε σε σύγκρουση με τη Βενετία από τον 13o αι. Κηρύχτηκε ελεύθερη πόλη από τον Κάρολο ΣΤ’ και παραχωρήθηκε στην Ουγγαρία από τη Μαρία Θηρεσία της Αυστρίας. Το 1809 κατελήφθη από τους Γάλλους και το l848 προσαρτήθηκε στην Κροατία. Μετά την κατάρρευση της αυστρουγγρικής αυτοκρατορίας κατελήφθη από τους Ιταλούς και προσαρτήθηκε στο βασίλειο της Ιταλίας (1919). Εκεί ο Γκαμπριέλε Ντ’ Ανούντσιο εγκατέστησε (12 Σεπτεμβρίου 1919), προσωρινή εθνικιστική κυβέρνηση, γνωστή με το όνομα Αντιβασιλεία του Καρνάρο. Από το 1947 πέρασε στη Γιουγκοσλαβία. Χτισμένη στο πιο εσωτερικό σημείο του κόλπου Κβάρνερ, κατά μήκος της θάλασσας, κυριαρχείται από ψηλούς ασβεστολιθικούς γκρεμούς που φτάνουν μέχρι την ακτή. Η πόλη, που αναπτύχθηκε στη μικρή πεδιάδα του ποταμού Ενέο, έχει συνενωθεί τώρα πια με το προάστιο Σούσακ, από το οποίο τη χωρίζει ο ρους του ίδιου του ποταμού. Ο ιστορικός πυρήνας διατηρεί τις αρχαίες συνοικίες, που έχουν όψη τυπικά ενετική. Έχει αψίδα και ερείπια ρωμαϊκών τειχών. Ανάμεσα στους ναούς άξιοι μνείας είναι ο ναός του Σαν Τζιρόλαμο (14ος αι.) με νωπογραφίες υστερογοτθικής περιόδου, του Αγίου Βίτου, σε ρυθμό μπαρόκ και της Παναγίας της θάλασσας, του 15ου αιώνα. Φυσική διέξοδος της κεντρικής Ευρώπης στη Μεσόγειο, η Ρ., έγινε εδώ και λίγα χρόνια λιμάνι με μεγάλη κίνηση. Έχει και αξιόλογα ναυπηγεία. Εκδήλωση στη Ριγιέκα της Κροατίας (φωτ. ΑΠΕ).